İlçemiz Afyonkarahisar-Ankara karayolu üzerinde il merkezine 46 km uzaklıktadır. 1988 yılında ilçe olmuştur. Bir belediyesi ve 12 köyü bulunmaktadır. İlçenin yüzölçümü 428 m² dir.
Kilim dokumacılığıyla dikkat çeken ilçede üretilen kök boyalı Bayat kilimleri Amerika, Japonya ve bir çok Avrupa ülkesinden sipariş alacak kadar ün kazanmıştır.

1116 yılında Bizanslılarla Selçuklular arasında cereyan eden bir savaşta, Büyük Sultan ordusunu güneydeki dağın yamacına, Emir Mengücek de ordusunu kuzeydeki dağın yamanacına yerleştirmiş, işte bu durum üzerine sultanın çekildiği dağa Sultandağı, Emir’in çekildiği dağa da Emirdağı denilmiştir. Sultan Mesut bu mücadelelerden sonra zamanını bu yerlerin iskanına ayırmıştır. (1147-1157). Bayat ilçesi Oğuz Türklerinin Bayat boyu tarafından 1147’de bugünkü yerinde, Bayat Çayının kenarında kurulmuştur. Barçınlı ve Han Barçın adlarıyla da anılan Bayat ilçesi İstanbul-Bağdat kervan yolu üzerinde olduğundan Bizans ve Osmanlı dönemlerinde önemli bir konaklama yeri olmuştur.

İlçe eski bir tarihi yerleşim bölgesi olması sebebiyle ilçe yakınlarda Kurtini, İnpazarcık, Asarkale, Elicek ve Yanıkin adlarıyla bilinen Bizans dönemi kaya yerleşim alanları vardır.